Η Αγαπημένη πίτα του νησιού
Λαχανόπιτα λέμε στην Ιθάκη αυτό που στην υπόλοιπη Ελλάδα λέγετε Χορτόπιτα.
Λάχανα στην Ιθάκη λέγονται γενικά τα χόρτα. Χρησιμοποιούμε ποικιλία από γλυκά χόρτα όπως σέσκλα, μπουράτζινα, σπανάκι, πράσα, λάπατα, στριφτούλια, μεραλίδες κ.α.
Η λαχανοντολμάδα είναι μια παραδοσιακή τοπική πίτα από την Ιθάκη, που τρώγεται ιδιαίτερα τους κρύους μήνες. Σε αντίθεση με τις πιο συνηθισμένες σπανακόπιτες που υπάρχουν σε όλη την Ελλάδα, η λαχανόπιτα της Ιθάκης διαθέτει μια πλούσια γέμιση από άγρια και καλλιεργούμενα χόρτα, άνηθο και ένα μοναδικό τοπικό βότανο που ονομάζεται σαψίχο (παρόμοιο με τη μαντζουράνα), σε συνδυασμό με ρύζι και ελαιόλαδο, όλα τυλιγμένα σε λεπτή ζύμη από φύλλο.
Συστατικά και προετοιμασία
Η γέμιση περιλαμβάνει συνήθως ένα μείγμα από φυλλώδη χόρτα, φρέσκο άνηθο, ρύζι και άφθονο τοπικό έξτρα παρθένο ελαιόλαδο. Μερικές φορές προστίθενται κρεμμύδια ή φρέσκα κρεμμυδάκια για γλυκύτητα και βάθος. Τα χόρτα μαγειρεύονται απαλά μέχρι να μαλακώσουν, στη συνέχεια αναμειγνύονται με μαγειρεμένο ρύζι και αλατοπιπερώνουν με αλάτι, πιπέρι και βότανα. Αυτό το μείγμα στη συνέχεια περικλείεται σε στρώσεις ζύμης, φύλλο, που αλείφεται με ελαιόλαδο ή βούτυρο για να αποκτήσει μια χρυσή, τραγανή κρούστα κατά το ψήσιμο.
Ορισμένες εκδοχές ενσωματώνουν τοπικό κατσικίσιο τυρί ή φέτα για να προσθέσουν κρεμώδη γεύση και μια αλμυρή αντίθεση με τα γήινα χόρτα. Η πίτα ψήνεται μέχρι το φύλλο να γίνει τραγανό και χρυσαφένιο, ενώ η γέμιση παραμένει υγρή και γευστική.
Πολιτιστική σημασία
Η Θιακιά λαχανοντολμάδα είναι ένα σύμβολο της σύνδεσης της Ιθάκης με την άγρια γη και την πλούσια ποώδη χλωρίδα της. Η χρήση άγριων χόρτων και τοπικών βοτάνων αντικατοπτρίζει τη γνώση των κατοίκων του νησιού για το φυσικό τους περιβάλλον και την παράδοσή τους να φτιάχνουν θρεπτικό φαγητό από ό,τι προσφέρει η γη. Απολαμβάνεται συχνά τα χειμωνιάτικα βράδια, σε συνδυασμό με ντόπιο κρασί, καθιστώντας το βασικό συστατικό της σπιτικής κουζίνας και των κοινωνικών συγκεντρώσεων.
Προτάσεις σερβιρίσματος
Αυτή η πίτα σερβίρεται συνήθως ζεστή ή σε θερμοκρασία δωματίου, καθιστώντας την ιδανικό σνακ ή ελαφρύ γεύμα. Συνδυάζεται υπέροχα με τοπικά κρασιά και συχνά απολαμβάνεται μαζί με άλλα παραδοσιακά πιάτα, όπως ψητό κατσίκι ή φρέσκα θαλασσινά.
Πηγές
- Φωτογραφία από Chef/Telemachus Ithaca
