Φωλιασμένο στην καρδιά του χωριού Σταυρός, σκαρφαλωμένο στην κορυφή των βόρειων ακτών του νησιού, βρίσκεται η Εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος – ένα ιερό που ενσωματώνει το πνεύμα της πίστης, της κοινότητας και της πολιτιστικής κληρονομιάς. Χτισμένος μεταξύ 1923 και 1929 από πρόσφυγες που αναζητούν ένα νέο σπίτι, αυτός ο σταυροειδής ναός με τρούλο στέκει ως ένα μοναδικό αρχιτεκτονικό στολίδι ανάμεσα στους κυρίως βασιλικούς ναούς της Ιθάκης.
Ξεχωριστή θέση στις καρδιές των Ιθακησίων κατέχει ο ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, όχι μόνο για την αρχιτεκτονική ομορφιά του, αλλά και για τη βαθιά σύνδεσή του με την ιστορία του νησιού. Η ιστορία της κατασκευής του είναι συνυφασμένη με την ιστορία των προσφύγων που αναζητούν παρηγοριά και μια νέα αρχή. Ο Άγιος Ιωακείμ Παπουλάκης, τιμώμενη μορφή της Ιθάκης, διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο σε αυτό το εγχείρημα, διακηρύσσοντας προφητικά ότι μια εκκλησία θα χτιζόταν στο χωριό από πρόσφυγες και θα εξυπηρετούνταν από έναν πρόσφυγα ιερέα – μια προφητεία που καρποφόρησε.
Μπαίνοντας στον Ιερό Ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, ο επισκέπτης περιβάλλεται από ατμόσφαιρα γαλήνης και κατάνυξης. Το απλό αλλά κομψό εσωτερικό της εκκλησίας παρέχει έναν ήσυχο χώρο για περισυλλογή και προσευχή. Η παρουσία των Λειψάνων του Αγίου Ιωακείμ, που μεταφέρονται στην εκκλησία κάθε χρόνο στις 23 Μαΐου από τον κοντινό ναό της Αγίας Βαρβάρας, προσθέτει ένα στρώμα πνευματικής σημασίας τόσο για τους προσκυνητές όσο και για τους επισκέπτες.
Η Εκκλησία της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος λειτουργεί ως η καρδιά της ζωντανής θρησκευτικής και πολιτιστικής ζωής του Σταύρου. Κάθε χρόνο, στις 5 και 6 Αυγούστου, το χωριό ζωντανεύει με δύο από τα μεγαλύτερα πανηγύρια του νησιού, τιμώντας τη Μεταμόρφωση του Σωτήρος. Αυτές οι εορταστικές εκδηλώσεις είναι μια απόδειξη της διαρκούς πίστης και των παραδόσεων που συνδέουν την κοινότητα της Ιθάκης.