Παροιμίες
Γράφτηκε από τον Ithacorama Portal on 26.10.13.Μέσα στις παροιμίες φαίνεται συμπυκνωμένη η λαϊκή φιλοσοφία, τα καθημερινά προβλήματα, ο τρόπος σκέψης, οι συνήθειες.
Οι Θιακές παροιμίες με τα χαρακτηριστικά γλωσσικά τους ιδιώματα μας δίνουν μια εικόνα της ζωής, της νοοτροπίας, του ιδιότυπου χιούμορ και του αυτοσαρκασμού πολλές φορές των κατοίκων. Οι περισσότερες είναι αποκλειστικές του νησιού, άλλες είναι παραλλαγή παροιμιών που χρησιμοποιεί ο ελληνικός λαός και σ’ άλλα μέρη.
- Άλλος αγαπάει τον παπά κι άλλος την παπαδιά.
- Αρχοντιά χωρίς τα έχει, φάσκελα του που την έχει.
- Αγλοιά που χάσει τάρμενο και τονε πάρει η νύχτα.
- Απ’ τον Σταυρού κι εκεί, καθ’ εληά το λάδι της και λίμπα το νερό της.
- Α δεν ξέρεις να υφαίνεις τα μασούρια π τα βάζεις;
- Γρηά στο μισοχείμωνο ξυλάγγουρο γυρεύει.
- Δύσκολο το ’χω να γενεί χοίρου τριχιά μετάξι χωριστής άρχος να γένει να 'χει αρχοντιό και τάξη.
- Δωσ’ μου κυρά τον άντρα σου και πόρε τον κόπανο.
- Έπαθε του λιναριού τα πάθη.
- Εκεί που πρέπει δεν βολεί κι όπου βολεί δεν πρέ· net.
- Εχεις γρόσια έχει γλώσσα.
- Επαντρεύτηκα να ξανασάνω κι εύρηκα μαλλιά να ξάνω.
- Εχει ο φτωχός την κόττα του σαν άρχος το φαρί του.
- Έβγαλε τα λούγανα.
- Θα βρέξεις ποδάρια για να φας ψάρια
- Κι ο μεγάλος γόμος κούρταλα κι ο μικρός κουρταλιάσματα.
- Κλέφτης άπιαστος αφέντης γεννωμένος.
- Λέει λόγο που καίει λόγγο.
- Μη κάνεις φίλο μυλωνά, ψαρά και μακελάρη αν το καλοσυλλογιστείς είναι κι οι τρεις γαϊδάρα.
- Όθε βλέπεις πολύ φιλία πάντρεχε πολλήν αμόχη.
- Ότα δεν έχω μαυρομάτα φιλώ και τσιμπλομάια.
- Οι Θιακιοί ευρήκανε το Θεό με τη γνώση.
- Ο ένας όρτζα κι ο άλλος πότζα.
- Ο Μάης έχει την κουή κι ο Θεριστής την πείνα.
- Όποιος γαμεί τον Αύγουστο κακό χειμώνα βγάζε.
- Ο χάρος έχει μπασιό μα δεν έχει βγαλοιά.
- Ούλα τα στραβό ψωμιά η νύφη μας τα πλάθει.
- Ο λόγγος έχει αυτιά κι ο κάμπος έχει μάτια
- Όποιος αγοράζει στάρι έχει δυο μάτια, όποιος αγοράζει αλεύρι ένα κι όποιος αγοράζει ψωμί είναι θεόστραβος.
- Όπου νιομάθει δε γερονταφήνει.
- Όλα ’ναι φάδια της κοιλιάς και το ψωμί οτιμάι και το καϋμένο το κρασί όλα τ' αποστομώνει.
- Οι πολλοί θέλουν πολλά κι ο μοναχός απ' ούλα·
- Ο Θεός τον ακαμάτη του δίνει δυό ψωμιά αχνϊπκο και του δουλευτή ένα κι εκείνο κρίθινο.
- Οι Αργαλιώτισσες από την πάστρα τους σαπουνίζουν και τη γάτα τους.
- Όταν είσ’ αμόνι βάστα κι όταν είσαι σφύρα χτύπα.
- Οι φρόνιμοι στα σιόσματα κι οι πελελοί στο γάμο.
- Ότα φτωχύνει ο διάβολος γένεται πειρατής·
- Λάχανα απ' τον Καβελλάρη δίχως ξύδι δίχως λάδι
- Μάης άβρεχος, μούστος άμμετρος.
- Το μάρτη ξύλα φύλαε μη κάψεις τα παλούκια.
- Το Θιάκι το παντέρημο το παντερημωμένο πέντε φορές ερήμωοε και πάλι θα ρημώοει.
- Το λαγκά6ι α δεν του πούνε μπου, δε λέει μπα.
- „Πούθε μπου και πουθε μπα.
- Του Μαραθιά τα λαχανα τα φαγα και ξανάσανα.
- Τοκαλό κρασί' λίγες μέρες κάνει στην ταβέρνα.
Γλωσσάρι: διανεύομαι: διανοούμαι / αγλοιά: αλοίμονο/ βολεί:βολεύει κούρταλα: θόρυβος, χτύπημα / όρτζα: κόντρα καιρό / πότζα: πρίμα με τον καιρό / μπιστιού: δανεικά / αχνίτικα: από άχνη, άσπρο αλεύρι / πελελοί: τρελοί / περάτης: πειρατής; Παντρέχω: προβλέπω / λίμπα: γούρνα / πρεβατώ: περπατώ / αμάχη: τσακωμός / μπασιά: είσοδος / πάστρα: καθαριότητα
-
Πληροφορίες:
-Ιθάκη Τότε και Τώρα- Εκδσεις Σπύρος Δενδρινός, Σπύρος Χ. Δενδρινός - Αλέκος Φ. Καλλίνικος
-Ιστορικά και Λαογραφικά Ανάλεκτα της Ιθάκης - Ανδρέα Λ. Αναγνωστάτου
-Θιάκά Μοιρολόγια (Ημερολόγιο Ιθάκης, 1929)