Οι παραδόσεις, τα ήθη και έθιμα, τα γλωσσικά ιδιώματα, τα τραγούδια, τα μοιρολόγια, σι θρησκευτικοί εορτασμοί και προκαταλήψεις μαζί με την αρχιτε­κτονική, τις τέχνες και τα γράμματα, είναι τα χαρα­κτηριστικό εκείνα στοιχεία ενός τόπου που διαμορ­φωθήκαν μέσα από την ιστορική πορεία και τους πολύπλευρους επηρεασμούς. Τα στοιχεία αυτά που λαογραφούν ένα τόπο με τον καιρό εξαφανίζο­νται, αλλού γρηγορότερα και αλλού πιο αργά, μια και οι συνθήκες ζωής αλλάζουν η πολιτιστική κλη­ρονομιά πάει να εξαφανιστεί. 

Στην Ιθάκη, όπως και στα υπόλοιπα Επτάνησα, η ενετική κατοχή άφησε πιο έντονα τα χνάρια της στην πολιτιστική εξέλιξη επηρεάζοντας την γνώριμη ε­πτανησιακή παράδοση που σήμερα διατηρείται πιο πολύ στη Ζάκυνθο, την Κέρκυρα και την Κεφαλονιά. Η φτωχή και άγονη Ιθάκη δεν μπόρεσε να κρατήσει τους κατοίκους της που στράφηκαν στη μετανάστευ­ση ή το ναυτικό επάγγελμα για εξεύρεση πόρων ζωής, ιδίως κατά τον 20ο αι. η αραίωση του πληθυ­σμού παίρνει μεγάλες διαστάσεις. Μαζί με τους μετα­νάστες, σβήνουν σιγά-σιγά και οι ντόπιες παραδό­σεις που διατηρούνται μόνο στη μνήμη των γεροντότερων. Από αυτή έγινε προσπάθεια περισυλλογής και καταγραφής στοιχείων με ότι περισώθηκε σε γραπτά κείμενα.